نام فایل : ادبیات سوّم راهنمایی

فرمت : .ppt

تعداد صفحه/اسلاید : 10

حجم : 0 مگابایت

قالب شعر دانايی مثنوی است.
مثنوي: شعری است که هر بیت آن قافیه ای جداگانه دارد و بیشتر برای سرودن داستان‏ها‏‏ و مطالب طولانی مناسب است. مانند: شاهنامه‏ی فردوسی، پنج گنج نظامی، بوستان سعدی، مثنوی معنوی مولوی.

نمودار مثنوي:
----------$ ------------$
----------# ------------#
----------@ -----------@
دانايی
1- بدان كوش تا زود دانا شوي چو دانا شوي زود والا شوي
معنی: تلاش كن تا هرچه زودتر به دانايي برسي كه اگر به آن دست يابي، به بزرگي ها دست خواهي يافت.
در اين بيت و بيت بعدي، تكرار حرف (الف) واج آرايي وجود دارد.
نه دانا تر آن کس كه والاتر است كه والاتر است آن كه داناتر است
معنی: كسي كه بلند مرتبه تر از ديگران است، الزاماً دانا تر از ديگران نيست بلكه آن كسي كه داناتراست، نسبت به ديگران مرتبه ي بالاتري دارد.
آرايه ی قلب: به جابه جايي اجزاي جمله در شعر و نوشته هاي ادبي، كه باعث عمق معنا در آن ميشود، آرايه ي قلب مي گويند.

طرد و عکس: اين آرايه، يكي از عناصر زيبايي سخن است كه در آن مصراع اول را با جابه جا كردن كلمات در مصراع دوم تكرار مي كنند.
پيداست كه اين تكرار بايد چنان باشد كه موجب رونق و حسن كلام گردد و بر ضعف و سستي طبع شاعر حمل نشود، و گرنه اجتناب كردن از اين گونه تكرارها، بهتر و با آرايش سخن مناسب تر است.
مثال:
بوستان بر سرو دارد آن نگار دلستان آن نگار دلستان، بر سرو دارد بوستان
گلستان باشد شكفته، بر صنوبر بس عجب بر صنوبر بس عجب باشد شكفته گلستان
البته اين تكرارها بايد سبب زيبايي كلام شود و هنر به كار رفته در آن مشخص باشد.
نبيني ز شاهان كه بر تختگاه ز دانندگان باز جويند راه
معنی: آيا شاهاني را که بر تخت شاهي تكيه زده اند نمي بيني؛ كه(براي حكومت كردن) از دانايان راه نمايي مي خواهند.
اگر چه بمانند دير و دراز به دانا بودشان هميشه نياز
....